Ферма кĕçĕн теореми

Ферма́ кĕçĕн теореми — хисепсен теорийĕн теореми, вăл çакна кăтартатьШаблон:Sfn:

Эхер те $p$ — ансат хисеп тата $a$ вара $p$ çине пайланман тулли хисеп пулсан, ĕнтĕ апла-тăк $a^{p - 1} - 1$ текенни $p$ çине пайланать.

Танлааштарусен теорийĕн чĕлхипе: $a^{p - 1}$ 1-пе п $p$ ансат модулĕ тĕлĕшпе танлаштаруллă. Формаллĕ çырав: $a^{p - 1} \equiv 1 (\mod p)$

Сăмахран, енчен $a = 2; p = 7,$ пулсан, вара $2^{6} = 64,$ и $64 - 1 = 63 = 7 \cdot 9 .$

Ферма кĕçĕн теореми Эйлер теоремин тухăмĕ пулса тăратьШаблон:Sfn, лешĕ вара, çав черетпех, теоремы Кармайкл теореминчен тата Лагранж теореминчен тухать. Кунти теоремăна Пьер Ферма ĕнентерÿсĕр панă, малтанхи ĕнентерÿсене Леонард Эйлер тата Готфрид Вильгельм Лейбниц сĕннĕ.

Ферма кĕçĕн теоремипе хальхи вăхăтра тĕпчевсенче анлăн усăа кураççĕ^[1]^[2].

Çавăн пекех

Александров П. C., Маркушевич А.И., Хинчин А. Я. Энциклопедия элементарной математики. Том I: арифметика. — 1951
Боревич З. И., Шафаревич И. Р. Теория чисел. — М.: Наука, 1972. — 510 сШаблон:Wayback
Шаблон:Source
Гиндикин С. Г. "Малая теорема Ферма". — Квант, 1972. — № 10.
Данциг, Т. Числа — язык науки. — М.: Техносфера, 2008. — ISBN 978-5-94836-172-7.
Нестеренко Ю. В. Алгоритмические проблемы теории чисел. — 1997. — Вып. 2, № третья серия.
Шаблон:Source

↑ Энциклопедия элементарной математики, Книга 1, Арифметика, Александров П. С., Маркушевич А. И., Хинчин А. Я., 1961.— С. 280
↑ Боревич З. И., Шафаревич И. Р. Кăтартнă çăлкуç.