Коидэ формули

Коидэ формулин геометрилле интерпретацийĕ (тăваткалсен хаписем малсăлтавлă, массăсен масштабне кура мар)

Коидэ формули — виçĕ лептонăн: $m_e$ электронăн, $m_{\mu }$ мюонăн тата $m_{\tau }$ таонăн, — массисем тĕлĕшпе шайлашулăха кăтартакан формула. Вăл çапла

$m_e+m_{\mu }+m_{\tau }=\frac{2}{3}(\sqrt{m_e}+\sqrt{m_{\mu }}+\sqrt{m_{\tau }}{)}^2.$

Енчен те лептонсен массисен хальхи (2024-мĕш çул тĕлнехи) кăтарăвĕсене илес пулсан: mШаблон:Sub = 0,51099895000(15) МэВ/c², mШаблон:Sub = 105,6583755(23) МэВ/c², mШаблон:Sub = 1776,93(9) МэВ/c², вара шайлашулăх çапла пулать

$\frac{m_e+m_{\mu }+m_{\tau }}{(\sqrt{m_e}+\sqrt{m_{\mu }}+\sqrt{m_{\tau }}{)}^2}=0,6666645\pm 0,0000051.$

Ку шайлашулăха Япони физикĕ Ёсио Коидэ (Шаблон:Lang-ja2) 1983-мĕш çулта тупса палăртнă. Унăн теорилле ăнлантарăвĕ çук та, çавăнпа вăл хальхи панăлăхсемпе тĕл килекен ăнсăрт япала та пулма пултарать темелле. Анчах та Японири тепĕр физик, Юкинари Сумино, уйăн эффективлă теорине ăсталанă, унта калибровкăлла симметри ăнлавне те кĕртнĕ, ĕнтĕ çапла вара массăсем тĕллĕхлĕн шăп та шай Коидэ формули кăатартнă пек пулаççĕ.

Енчен Коидэ формули тĕллĕхлĕн пурнăçа кĕрет пулсан, таон массине пăхăнманлăхлă кап пек мар йышăнмалла, электронăн тата мюонăан массисенчен килет тесе шутламалла:

$m_{\tau }={(2\sqrt{m_e}+2\sqrt{m_{\mu }}+\sqrt{3(m_e+m_{\mu })+12\sqrt{m_e{m}_{\mu }}})}^2=(1776,968884\pm 0,000065)\text{МэВ}/c^2,$.

Çавăн пекех

• Барут формули

Каçăсем

• Шаблон:Cite web