Юхăннă газ

Юхăннă газ — унăн пĕрчисем çавахлăхла (тождествăлла) пулнине кура квант механикин эффекчĕсем вăйлăн сисĕнекен газ. Газ юхăнасси пĕрчĕсем хушшши пĕчĕк чухне пуçланать — çав хушă де Бройль хумĕн тĕршшĕпе пĕр шая çитсен. Пĕрчĕсен спинĕ еплереххине кура икĕ тĕрлĕ юхăннă газа уйăрса илеççĕ: фермионсенчен тăракан ферми-газ (пĕрчĕсен спинĕ çурма тулли хисеп) тата бозонсенчен тăракан бозе-газ (пĕрчĕсен спинĕ тулли хисеп).

Газ юхăнассин малсăлтавĕ

Газ юхăнасси пĕрчĕсем хушшши пĕчĕк чухне пуçланать — çав хушă де Бройль хумĕн тĕршшĕпе пĕр шая çитсен. Урăхла каласан, ак çакнашкал малсăлтав пур:

$N^{-1/3}\sim r\sim \lambda$

кунта $N$ — пĕрчĕсен калăпăшла концентрацийĕ,

$\lambda =h/\left(mv\right)$ — $m$ массăллă тата $v$ хăвăртлăхпа куçакан пĕрчĕсен де Бройль хумĕн тăршшĕ.

Юхăнассин малсăлтавĕ $T$ температура (идеаллă газшăн $v\sim \sqrt{T}$) самай пĕчĕк чухне тата пĕрчĕсен $N$ концентрацийĕ пысăк чухне палăрма пуçлать.

Çавăн пекех пăхăр

• Квантла газ
• Юхăну (квантла механика)
• Идеаллă газ
• Саха-Ленгмюр танлăхĕ

Каçăсем

• "Lessons in Particle Physics" by Luis Anchordoqui and Francis Halzen, University of Wisconsin, 18th Dec. 2009
• Физика конденсированного состояния: 10 ключевых утверждений // ТрВ № 79, 24 мая 2011 года.